Vermentino

Vermentino een soort wijn, en een witte druif die vooral voorkomt in de warme, zonovergoten streken van Italië en Zuid-Frankrijk. Je vindt hem aan de kust van Sardinië, Ligurië en in de Provence. De druif groeit er graag, tussen het zilte briesje van de zee en de rotsachtige bodems die warmte vasthouden. Hij houdt van licht, van wind, en van plekken waar het leven zich langzaam ontvouwt. Wijnmakers waarderen deze druif om zijn frisse karakter en subtiele aroma’s. De smaak van vermentino laat zich omschrijven als levendig, soms een tikje zilte mineraliteit, met geuren van citrus, groene appel en soms zelfs wat amandel.

De populariteit van vermentino is de laatste jaren flink gegroeid. Niet alleen bij wijnkenners, maar juist ook bij mensen die gewoon houden van een glas frisse witte wijn bij het eten. Het bijzondere is dat vermentino zelden zwaar is. Hij blijft licht op de tong, fris in de afdronk, maar geeft toch een volle, gelaagde smaakervaring. Daardoor past hij bij allerlei gerechten en momenten. Je drinkt hem net zo makkelijk bij een zomerse lunch als bij een bord verse pasta met zeevruchten. En juist omdat hij niet zo bekend is als Chardonnay of Sauvignon Blanc, voelt hij nog als een kleine ontdekking.

Het is ook een druif die veel zegt over waar hij vandaan komt. De bodem, het klimaat en zelfs de wind worden als het ware gevangen in de fles. Daarom smaakt een vrmentino uit Corsica net wat anders dan eentje van de Ligurische kust. En dat maakt het proeven extra interessant. De verschillen zijn subtiel, maar boeiend voor wie erop let. Er zit iets eerlijks in deze wijn. Hij doet zich niet anders voor dan hij is. En misschien is dat wel precies wat hem zo aantrekkelijk maakt.

Veel mensen denken dat wijn van deze druif altijd droog is, maar dat hoeft niet per se. Er zijn ook versies met een iets rondere smaak, soms zelfs licht floraal. Toch blijft vermentino meestal trouw aan zijn frisse karakter. Dat maakt hem niet alleen geschikt als aperitief, maar ook als begeleider van lichte maaltijden. Wie de fles eenmaal openmaakt, merkt al snel dat hij uitnodigt tot delen. Want dat is misschien wel de grootste kracht van deze wijn: hij verbindt.

Hoe gebruiken?

Vermentino is in de eerste plaats natuurlijk een wijn om te drinken. Je serveert hem gekoeld, liefst op een moment dat het buiten warm is en je trek hebt in iets verfrissends. Een goed glas gaat perfect samen met visgerechten. Denk aan gegrilde dorade, schelpdieren of een frisse ceviche van witvis. Ook bij pasta met citroenroomsaus of een salade van rucola, avocado en geroosterde pijnboompitten doet hij het goed. Door zijn frisse zuren snijdt hij mooi door de vettigheid van sommige gerechten heen.

In de mediterrane keuken wordt de wijn vaak geserveerd bij antipasti. Denk aan artisjokken in olie, olijven, dun gesneden venkel of geroosterde paprika’s. De wijn maakt het geheel luchtig en toegankelijk. Hij kan ook verrassend lekker zijn bij gerechten met een licht pittige toets, zoals een couscous met harissa of gegrilde kip met sumak. Door zijn frisse karakter brengt hij balans in het bord.

Vermentino doet het ook goed in koude soepen, zoals een gazpacho van tomaat of komkommer. Je kunt hem zelfs gebruiken in de bereiding zelf, bijvoorbeeld door een scheutje aan een vinaigrette toe te voegen voor extra diepte. Een beetje wijn in de dressing, samen met olijfolie, citroensap en mosterd, geeft net dat beetje extra aan een zomerse salade met geitenkaas en watermeloen.

Tot slot is het een fijne wijn bij kazen. Zeker bij jonge, zachte kazen zoals mozzarella, burrata of een frisse geitenkaas. Hij houdt het licht en toegankelijk, zonder te overheersen. In een kaasplankje kan hij zelfs de rol van frisse tegenhanger spelen naast zwaardere kazen. Combineer met noten en gedroogde vijgen, en je hebt een uitgebalanceerde combinatie.

Medicinale toepassingen

Vermentino bevat, net als andere witte wijnen, bepaalde antioxidanten. In beperkte mate gedronken kan deze wijn bijdragen aan een betere bloedsomloop. De aanwezigheid van polyfenolen speelt hierbij een rol. Die stoffen helpen het lichaam om vrije radicalen te bestrijden, wat op de lange termijn gunstig is voor hart en bloedvaten.

Daarnaast helpt de wijn bij ontspanning. Een glas bij het eten kan het lichaam helpen om te kalmeren en de spijsvertering te bevorderen. Zeker bij een stevige maaltijd is dat geen overbodige luxe. De frisheid van de wijn stimuleert bovendien de aanmaak van speeksel en maagsappen, wat het verteren van eiwitten en vetten makkelijker maakt.

Ook op geestelijk vlak kan deze wijn iets betekenen. Door zijn lichte en verfrissende karakter werkt hij vaak verkwikkend. Niet als pepmiddel, maar als zachte prikkel voor lichaam en geest. Vooral mensen die gevoelig zijn voor zware wijnen of snel hoofdpijn krijgen, kunnen baat hebben bij deze lichte witte variant.

Vermentino bewaren

Een fles vermentino bewaar je bij voorkeur op een koele, donkere plek. Een kelder of wijnkast is ideaal, maar ook een donkere voorraadkast op kamertemperatuur is voldoende als je hem binnen enkele weken drinkt. Vermijd temperatuurschommelingen en direct zonlicht, want daar wordt deze wijn snel moe van. Eenmaal geopend, bewaar je de fles het best in de koelkast, goed afgesloten.

Wil je een geopende fles een paar dagen bewaren, kies dan voor een vacuümsysteem of hersluit de fles met een wijndop. In de koelkast blijft hij dan nog twee tot drie dagen aangenaam fris. Na opening gaat de kwaliteit echter snel achteruit, dus drink hem liefst binnen één tot twee dagen voor de optimale smaakbeleving.

Voor langdurige bewaring zijn de meeste vermentino-wijnen niet geschikt. Ze zijn gemaakt om jong te drinken. Alleen bepaalde houtgelagerde versies kun je iets langer laten liggen, tot maximaal twee jaar. Maar in het algemeen geldt: hoe jonger je hem drinkt, hoe frisser en levendiger hij smaakt.

Invriezen

Vermentino invriezen is niet gangbaar. Toch kan het in bepaalde gevallen handig zijn. Bijvoorbeeld als je een restje over hebt en dit wilt gebruiken in de keuken. Giet de wijn dan in een ijsblokjesvorm en vries in. Zo kun je per blokje wijn ontdooien en gebruiken in sauzen, stoofgerechten of vinaigrettes.

Eenmaal ingevroren blijft de wijn tot ongeveer drie maanden bruikbaar in de vriezer. Zorg ervoor dat je de blokjes in een afgesloten zakje of bakje bewaart zodat ze geen geur of smaak van andere diepvriesproducten overnemen. Onthoud wel dat de smaak na het invriezen iets verandert, dus drink deze wijn liever niet meer puur na ontdooien.

Als je wijn gebruikt als smaakmaker, is dit echter een prima oplossing. In een soep, risotto of bij het afblussen van groenten doet zo’n blokje precies wat het moet doen: smaak toevoegen zonder dat de kwaliteit van de wijn centraal hoeft te staan.

Mag je Vermentino verhitten

Vermentino kun je prima verhitten in de keuken, zolang je weet waar je het voor gebruikt. Je kunt hem bijvoorbeeld gebruiken om een vissaus te maken of om groenten in aan te stoven. De frisse zuren blijven deels behouden, maar de aroma’s vervliegen bij hoge temperaturen. Gebruik hem dus eerder in een vroege fase van het kookproces, zoals bij het afblussen van ui of knoflook.

Ook in een witte wijnsaus bij vis of kip doet de wijn het goed. Laat de wijn dan iets inkoken om de smaken te concentreren, maar voorkom dat hij gaat koken tot op het bot. Een zachte sudder is vaak voldoende om de gewenste diepte te krijgen zonder de wijn te ‘vermoorden’.

Bij soepen kun je vermentino gebruiken voor extra frisheid. Voeg dan pas op het einde een scheutje toe, net voordat je serveert. Zo blijven de frisse tonen bewaard. Als je de wijn te lang laat meekoken, kan hij namelijk vlak of zuur worden.

Verhit deze wijn dus met beleid. Gebruik hem in gerechten waarin hij een ondersteunende rol speelt, niet als hoofdingrediënt. Dan levert hij het meeste op.

Bij welke temperatuur kun je vermentino het beste drinken?

Vermentino komt het beste tot zijn recht als je hem goed gekoeld serveert. De ideale drinktemperatuur ligt tussen de acht en tien graden Celsius. Te koud is niet wenselijk, want dan vallen de aroma’s weg. Te warm maakt hem log en minder verfrissend.

Haal de fles zo’n twintig minuten voor het serveren uit de koelkast als hij er erg koud in heeft gelegen. Dan komt de wijn op temperatuur en kunnen de geuren zich openen. Je merkt dit meteen bij de eerste slok. De wijn ruikt fruitiger, en de smaak wordt voller zonder zwaarder te worden.

Als je geen wijnthermometer hebt, kun je de wijn ook even in een ijsemmer zetten met wat water en ijsblokjes. Vijf tot tien minuten is vaak al genoeg. Let op dat de wijn niet ijskoud wordt, want dan proef je vooral de zuren.

De wijn is geen bewaarkampioen, dus schenk hem vers, koel en bij voorkeur binnen een jaar na botteling. Dan is hij op zijn best.

Alternatieven

Heb je geen vermentino in huis, dan kun je kiezen voor andere frisse witte wijnen. Een goed alternatief is bijvoorbeeld een Verdicchio. Deze Italiaanse wijn heeft ook frisse zuren, een lichte bitterheid en een sappig karakter. Hij doet het uitstekend bij dezelfde gerechten als vermentino.

Ook een Sauvignon Blanc kan uitkomst bieden. Deze is vaak iets aromatischer en grassiger, maar sluit goed aan bij gerechten met vis, salades en citrus. Zeker uit de Loire of Nieuw-Zeeland kan hij een vergelijkbare rol spelen aan tafel.

Een andere optie is een Picpoul de Pinet. Deze wijn uit Zuid-Frankrijk heeft net als vermentino een ziltige toets en veel frisheid. Vooral bij schelpdieren is dit een goede match. De wijn is lichtvoetig en droog, maar nooit dun.

Als je liever iets uit Spanje wilt, kun je denken aan Albariño. Deze druif groeit in Galicië en levert frisse, licht zilte wijnen met een citrusachtige frisheid. Ideaal bij zeevruchten en lichte zomergerechten.

Vermentino is op zijn beurt ook een alternatief voor wie moe is van de klassieke Sauvignon of Chardonnay. Het is een wijn die zichzelf niet opdringt, maar die juist zijn charme toont in eenvoud en frisheid. Daarmee is hij geliefd bij mensen die houden van licht, eerlijk en smaakvol.

Wilhelmus Hengstmengel

Auteur en kok

Wilhelmus Hengstmengel kent de keuken als zijn broekzak. Al meer dan vijftien jaar verdiept hij zich in alles wat met smaak te maken heeft. Niet alleen de grote lijnen, zoals verse groenten, rijpe vruchten of goed stuk vlees, maar juist ook de kleine dingen die vaak over het hoofd worden gezien. Kruiden. Specerijen. Noten en zaden. Die eenvoudige smaakmakers die, als je ze op het juiste moment gebruikt, een bord eten ineens tot leven kunnen wekken. Een handje geroosterde sesamzaadjes, een snufje gerookt paprikapoeder, of wat fijngemalen komijnzaad, dat soort details maken voor hem het verschil.

Wat hem drijft is zijn achtergrond als groenteboer. Daar heeft hij niet alleen geleerd om kwaliteit te herkennen, maar ook hoe je ingrediënten moet behandelen zodat ze niet alleen vandaag goed zijn, maar ook volgende week nog hun kracht behouden. Hij weet precies hoe je kruiden moet drogen zonder dat ze hun geur verliezen, of hoe je noten en zaden bewaart zodat ze knapperig blijven. Voor Wilhelmus is koken geen kwestie van dure spullen of ingewikkelde recepten, maar van aandacht, timing en het juiste gevoel voor smaak. En dat begint bij hoe je met je voorraadkast omgaat.

 https://www.aromaris.nl